Biologiczne oczyszczalnie ścieków – Część I

Wstęp do tematyki

Ścieki są to wody zużyte, powstające w wyniku działalności bytowej i produkcyjnej człowieka. Odbiornikiem ścieków mogą być wody powierzchniowe płynące i stojące, a także grunt.  Dlatego też sposób oczyszczenia ścieków bytowych, a następnie jakość wody odpływającej z oczyszczalni jest jednym z kluczowych zagadnień
związanych z ochroną środowiska, a także ważnym czynnikiem związanym ze zdrowiem i życiem ludzi.

Wstęp

Ścieki bytowe zawierają dużą ilość zawiesin oraz związków organicznych i nieorganicznych. Mogą w nich znajdować się także wirusy i bakterie chorobotwórcze oraz jaja robaków pasożytniczych. Skażenie wód powierzchniowych i podziemnych ściekami bytowymi stanowi więc poważne zagrożenie higieniczne, a także epidemiologiczne. Oczyszczanie ścieków jest tak samo niezbędne dla życie i funkcjonowania ludzi, jak i zapewnienie wody pitnej, czy doprowadzenie energii elektrycznej do budynków. Bardzo często jest ono kojarzone ze zbiorową siecią kanalizacyjną i centralną oczyszczalnią zlokalizowaną w mieście lub na wsi. Jednak warto zaznaczyć, iż w pewnych warunkach oczyszczanie ścieków bytowo – gospodarczych może odbywać się w  sposób indywidualny i  co ważne, równie skuteczny. W sytuacji, kiedy dana miejscowość charakteryzuje się rozproszonym systemem zabudowy, brak jest dostatecznie chłonnych odbiorników ścieków np. rowów czy zbiorników wodnych, a także niekorzystna jest topografia terenu, wówczas prawidłowo zastosowany indywidualny system oczyszczania ścieków może okazać się rozwiązaniem znacznie bardziej ekonomicznym niż system zbiorowy, a równie jak on efektywnym i wydajnym.

 

Montaż zbiornika indywidualnego systemu oczyszczania ścieków

Definicje zanieczyszczeń

Ogólnie zanieczyszczenia w ściekach można podzielić na:
– fizyczne (zawiesina, mętność, barwa, temperatura, zapach),
– chemiczne (zawartość rozpuszczonych związków organicznych i nieorganicznych)
– biologiczne (mikroorganizmy).
Poniżej najczęściej stosowane słownictwo w technologii oczyszczania ścieków bytowych: BZT 5 (pięciodniowe biochemiczne zapotrzebowanie na tlen) – jest jednym z najważniejszych wskaźników zanieczyszczenia ścieków domieszkami organicznymi. Określa ilość tlenu zużywanego przez mikroorganizmy do utlenienia w określonym czasie substancji organicznych i niektórych nieorganicznych zawartych w ściekach.

ChZT (chemiczne zapotrzebowanie na tlen) – ten wskaźnik również określa ilość tlenu potrzebną do utlenienia
materii organicznej, jednak w tym przypadku bez udziału organizmów żywych. ChZT przyjmuje większe wartości
od BZT 5 .
Wartości obu powyższych wskaźników podaje się w mg O 2 /dm 3 .

Zawiesina to zawartość substancji stałych (nierozpuszczalnych) w ściekach. Wyróżnia się zawiesinę opadalną i nieopadalną. Najdrobniejsze nieopadające cząsteczki zawiesiny tworzą mętność i barwę ścieków. Zawiesina zawarta w ściekach składa się z substancji mineralnych i organicznych.

Azot zawarty jest głównie z związkach organicznych. Występuje w postaci azotu organicznego zawartego w masie organicznej oraz formie rozpuszczonej jako azot amonowy utleniany dalej do azotynów i azotanów. W ściekach surowych spotyka się azot w formie azotu organicznego oraz amonowego. Nadmierna zawartość azotanów w glebach i ich wymywanie do wód jest bardzo poważnym zagrożeniem dla środowiska i zdrowia.

Fosfor – jego źródłem w ściekach są odchody, resztki pożywienia i detergenty; w ściekach występuje w postaci fosforanów, polifosforanów i fosforu organicznego. Podczas oczyszczania ścieków część fosforu gromadzona jest przez mikroorganizmy zawarte w ściekach lub strącana w postaci nierozpuszczalnych soli, reszta odpływa do odbiornika ścieków.

Metody oczyszczania ścieków bytowych
Procesy oczyszczania ścieków dzielą się na:
– Mechaniczne (kraty, sita, osadniki)
– Biologiczne (tlenowe, beztlenowe)
– Chemiczne (oczyszczanie wspomagane związkami chemicznymi)
– Metody zaawansowane (np. reaktory membranowe)

Biorąc pod uwagę oczyszczalnie przydomowe oczyszczające niewielką ilość ścieków na dobę (do 50 mieszkańców) najpopularniejsze obecne na rynku są oczyszczalnie biologiczne – drenażowe oraz pełno biologiczne zwane też oczyszczalniami biologicznymi z natlenianiem, pracujące na bazie osadu czynnego.

 

Zbiornik oczyszczalni ścieków