Eksploatacja POŚ Część 1 – Problemy natury elektrycznej i klimatycznej

 

Wstęp

Poprawna, wieloletnia eksploatacja POŚ wymaga okresowego ich serwisowania wykonywanego najlepiej przez autoryzowaną firmę serwisową, aczkolwiek systematyczne przeglądanie lub stały nadzór na urządzeniami przez użytkownika jest kluczem do ich poprawnego funkcjonowania i eksploatacji przez wiele lat. Stwierdzenie, iż oczyszczalnie przydomowe nie wymagają jakiejkolwiek obsługi jest mitem i nie należy w niego wierzyć. Z drugiej zaś strony urządzenia tego typu nie należą do specjalnie skomplikowanych, a więc ich przeglądy może wykonywać nawet niewielka firma serwisowa. A użytkownik może prowadzić bieżącą kontrole wizualną i w razie problemów informować o nich firmę serwisową.

Wśród przyczyn, które są raczej niezależne od użytkownika, a które mogą powodować problemy w funkcjonowaniu POŚ, należy wymienić:

  • okresowy brak zasilania
  • okresowe podniesienie się poziomu wód gruntowych
  • dostawanie się do oczyszczalni wód opadowych i roztopowych
  • przerastanie korzeni drzew i krzewów w układ

W obecnym odcinku chciałbym omówić dwa pierwsze przypadki; kiedy mamy z nimi do czynienia i co możemy zrobić, aby im przeciwdziałać lub jak się zachować w sytuacji, gdy się one pojawią.

Okresowy brak zasilania

Ten problem pojawia się szczególnie w zimie, w przypadku bardzo niskich temperatur, jak również w okresach letnich jako następstwo burz i wichur. W przypadku, gdy ustanie zasilania trwa krótko (do jednej doby), nie powinno to spowodować większych perturbacji w pracy oczyszczalni. Jednakże , już kilkudobowy brak zasilania może prowadzić do przykrych konsekwencji. Oczyszczalnia nie odprowadza ścieków oczyszczonych z komory biologicznej do układu rozsączającego w sposób zaplanowany (sekwencyjny). Odprowadzanie dzieje się grawitacyjnie jako konsekwencja podniesienia się poziomu ścieków w komorze biologicznej, w takim przypadku do układu rozsączającego odpływa między innymi materia organiczna w postaci osadu czynnego. Osady flotujące w sposób niekontrolowany zaczynają przepływać do komory biologicznej  i dalej do układu rozsączającego (osady flotujące to tłuszcz, papier, chusteczki nasączone, substancje powierzchniowo czynne SPC typu piany, detergenty, żele itp..). W/w substancje zaczynają kolmatować (zaklejać) dno układu rozsączającego, co w konsekwencji prowadzi do tworzenia się pod układem czarnego, nieprzepuszczalnego muł jeziorny SAPROFIT.

W takich przypadkach, należy zdecydowanie zmniejszyć dopływ ścieków do oczyszczalni aż do czasu powrotu zasilania.

Ryc. 1 Oczyszczalnia z układem rozsączającym ścieki do gruntu

 

Okresowe podniesienie się poziomu wód gruntowych

Szczególnie w ostatnim roku zaobserwowano znaczne podniesienie się poziomów wód gruntowych w Polsce. Jakie konsekwencje ma ten fakt dla systemów POŚ? Poziom wód gruntowych w okolicy układu rozsączającego podnosi się powyżej jego dna, co powoduje niemożność odprowadzenia oczyszczonych ścieków do gruntu. Układ się przepełnia, i tym samym oczyszczone ścieki nie mogą odpływać z oczyszczalni. Następuje przelanie ścieków z osadnika wstępnego do komory biologicznej, a osady flotujące w sposób niekontrolowany zaczynają unosić się w całej objętości POŚ. Po opadnięciu wód gruntowych osady flotujące przepływają do układu rozsączającego. Substancje te zaczynają kolmatować (zaklejać) dno układu rozsączającego, a pod układem układem tworzy się czarny nieprzepuszczalny muł jeziorny SAPROFIT. Czy użytkownik ma możliwość przeciwdziałania takiej sytuacji? W przypadku zagrożenia występowanie wysokiego poziomu wód gruntowych , należy spowodować ograniczenie dopływu ścieków do oczyszczalni , a jeżeli poziom wód gruntowych utrzymuje się na wysokim poziomie przez dłuższy czas, trzeba zacząć traktować oczyszczalnię w tym okresie jako zbiornika na ścieki i częstego go opróżniać. W ostatnim czasie opracowane również systemy płytkiego grawitacyjnego lub ciśnieniowego rozsączania ścieków do gruntu, co uniezależnia użytkownika od okresowych wahań poziomu wód gruntowych.

Układ rozsączania ścieków oczyszczonych do gruntu

Podsumowanie

Powyższe sytuacje trudno przewidzieć (szczególnie dwie pierwsze), a więc trudno , na etapie projektowania i wykonawstwa wykluczyć ich zaistnienie. Najważniejsze w takich przypadkach jednakże jest świadomość, co należy uczynić, jeśli któryś z sytuacji zaistnieje.